|
Унинг бирлиги бўлмайди. Араб тилида бу сўз қавмнинг обрўлилари, улуғларига нисбатан ҳам қўлланган. Чунки оммадан фарқли ўлароқ, одатда уларнинг ҳайбати қалбларни тўлдиради.
(مِن بَعْدِ مُوسَى ) яъни, Мусо а.с. вафот этганидан кейин.
(ابْعَثْ لَنَا مَلِكاً نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ Биз учун бир подшоҳ тайинлагин, биз (у билан бирга) Аллоҳ йўлида жанг қилайлик) Талабнинг жавоби. Уларнинг агар ўзларига подшоҳ юборилса урушни таъкидлашларига (аниқ урушамиз, деяётганларига) далолат қилиш учун жазм бўлиб келяпти.
قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلاَّ تُقَاتِلُواْ قَالُواْ وَمَا لَنَا أَلاَّ نُقَاتِلَ
(Агар сизларга уруш фарз қилинса, эҳтимол урушмассиз? деди). Яъни, сизларга уруш фарз қилинганидан кейин эҳтимол урушмай қоларсизлар. Бу гапда пайғамбарлари улардан нимани кутиш мумкинлигини яъни, уларнинг барибир бўйсунмасликларини ва урушмасликларини олдиндан сезгани (сезгандек бўлгани) англашилади.
(أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَآئِنَا диёримиздан ҳайдалиб, болаларимиздан (ажралиб) турибмиз-ку). Яъни, диёримиздан ҳайдалдик, хотин бола-чақаларимиздан мосуво бўлдик. Улар биз билан бирга чиқолмай қолишди.
(طَالُوتَ ) ажам номи, муъраб. Ажам бўлгани учун ғайри мунсариф.
قَالُوَاْ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ
(У қаёқдан бизга подшоҳлик қилсин, ахир биз подшоҳликка ундан ҳақлироқмиз-ку, қолаверса, унга кенг-катта мол-давлат ато қилинмаган бўлса», дейишди). Унинг подшоҳлигини тан олишмади. Бу ишларига унинг подшоҳлар хонадонидан эмаслигини, бой эмаслигини далил қилишди. Шунда Аллоҳ Таоло уларга энг балоғатли гап билан жавоб қилди:
Биринчидан, уни сизларга Аллоҳнинг Ўзи танлади;
Иккинчидан, Аллоҳ унинг илмини зиёда қилди, токи, у пухта сиёсат олиб борсин;
Учинчидан, Аллоҳ унинг жисмини зиёда қилди, токи, у душманга қарши шиддат билан жанг қилишга, ҳикмат ва куч билан саркардалик қилишга яроқли бўлсин.
Аввалда ҳам, охирда ҳам ҳамма иш Аллоҳнинг қўлидадир. У Зот Ўзи истаганча иш тутади. Подшоҳликни Ўзи хоҳлаган бандасига беради.
إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
93-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232